Παναγιώτης Μαυροειδής
Ο πρώην Υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ και βασικός αρχιτέκτονας της διαπραγμάτευσης της πλάκας με την τρόικα, το πρώτο εξάμηνο του 2015, Γιάνης Βαρουφάκης, περιφέρεται από σαλόνι σε σαλόνι στις πρωτεύουσες της Ευρώπης, σε κλασικά celebrity shows, κορδώνοντας τη ράχη του για τη «μεγάλη σύγκρουση» που έκανε με το «κατεστημένο» της Ευρώπης.
Προεισαγωγικά λοιπόν, ας θυμίσουμε ποια ήταν η παρθενική του αντίδραση και τοποθέτηση όταν ξεκίνησε εκείνη η περίφημη «διαπραγμάτευση».
Ήταν περίπου στις 4 Φλεβάρη του 2015, μόλις 10 μέρες από τις βουλευτικές εκλογές που είχε κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο Διοικητής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι δήλωνε εκβιαστικά ότι η ΕΚΤ θα έκοβε τη ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ήταν η πρώτη επίσημη απειλή για την περίπτωση που η νέα κυβέρνηση δεν διασφάλιζε ότι η Ελλάδα θα συνέχιζε να αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις της έναντι των συμφωνημένων από τις προηγούμενες κυβερνήσεις μέσω των Μνημονίων.
Να πως απάντησε ο Γ. Βαρουφάκης, σύμφωνα και με όσα ο ίδιος αναφέρει ρητά στο γνωστό βιβλίο αυτοδιαφήμισής τους «Adults in the room”.
“Ξεκίνησα την απάντησή μου εκφράζοντας τον μεγάλο και γνήσιο σεβασμό μου για τον τρόπο με τον οποίο ο Ντράγκι είχε πασχίσει από την πρώτη ημέρα της προεδρίας του να κάνει ό, τι χρειάστηκε για να σώσει το ευρώ, τηρώντας όσο το δυνατόν περισσότερο τις καταστατικές αρχές και κανόνες της τράπεζάς του. Αυτή η εξειδικευμένη πράξη εξισορρόπησης ήταν που είχε εξασφαλίσει στο να αγοράσουν οι ευρωπαίοι πολιτικοί το χρόνο που χρειάζονταν για να δράσουν ενιαία, να αντιμετωπίσουν την κρίση σωστά και έτσι να αμβλύνουν τις αδύνατες περιστάσεις στις οποίες βρισκόταν η ΕΚΤ. (Ήταν πράξη) υπεύθυνη για την σωτηρία των οικονομιών της Ευρωζώνης που κινδύνευαν, χρησιμοποιώντας τα απαραίτητα μέσα που είναι διαθέσιμα σε οποιαδήποτε κανονική κεντρική τράπεζα . . . Δυστυχώς, οι πολιτικοί δεν χρησιμοποίησαν το χρόνο που αγοράσατε (σσ ο Ντράγκι) για μας με σύνεση, σωστά; Έχετε κάνει μια φανταστική δουλειά για να διατηρήσετε την Ευρωζώνη ενωμένη καθώς και για να κρατήσετε την Ελλάδα στο ευρώ, ειδικά το καλοκαίρι του 2012.
Αυτό θα σας θέσω σήμερα είναι να συνεχίζετε να το κάνετε το ίδιο τους επόμενους μήνες, παρέχοντας στους πολιτικούς μας τον απαραίτητο χρόνο και νομισματικό χώρο για να επιτύχουμε μια εύχρηστη συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Ευρωομάδας (…) ». (Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας)
Με λίγα λόγια, εξαρχής, μήνες πριν το «αδιέξοδο» του καλοκαιριού του 2015, ο λαλίστατος Υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ:
Πρώτο: έδινε συγχαρητήρια στον Ντράγκι που έσωζε την κυβέρνηση Σαμαρά (ΝΔ/ΠΑΣΟΚ/ΔΗΜΑΡ) το 2012 και την ευρωζώνη από πιθανή έξοδο της Ελλάδας.
Δεύτερο: παρακαλούσε δουλικά τον Ντράγκι να συνεχίσει τον ίδιο δρόμο, με στόχο την σωτηρία της Ευρωζώνης (που τόσο αγαπάει άλλωστε) και εκλιπαρώντας απλά για κάποιο «χρόνο» στην πολιτική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να «κανονίσει» τα ζητήματα.
Την αρχή για αυτό τον «διακανονισμό», την έκανε ο ίδιος μόλις 20 μέρες αργότερα, όταν υπέγραφε τη συμφωνία υποταγής του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου του 2015 και παρέδινε «γη και ύδωρ» στους πιστωτές.
Αυτά, μόνο για αρχή, διότι ασφαλώς και πρέπει να επανέλθουμε, μιας και το θράσος και η υποκρισία στον Γιάνη περισσεύουν…
Με όλη αυτή την από τα αριστερά, απαξίωση (και εκείνης της περιόδου) της κυβέρνησησς ΣΥΡΙΖΑ (τότε και ΑΝΕΛ) δύο πράγματα θέλω να ρωτήσω:
1) Γιατί φοβήθηκαν (έως χ…) οι δανειστές;
2)Τελικά αυτή την περίοδο θέατρο παιζόταν;
Παίζει πολύ θέατρο γενικά στην πολιτική. Αυτό το μαθαίνουμε με το πρώτο γάλα…θεωρείς τον Βαρουφάκη ειλικρινή; Βέβαια είχαμε και τον Λαφα τότε να κάνει υποκλίσεις στον Ρώσο πρεσβευτή. Μιλάμε για ειλικρίνεια τώρα, οι 7 παρθένες με τα λυχνάρια.
Όχι θέατρο, κούκλο-θέατρο παιζόταν με πρίμα μαριονέτα (όπως λέμε πρίμα μπαλαρίνα) τον Τσίπρα.
Καραγκιόζης – ο Βαρουφάκης! Ποιός άλλος?
Και ούτε κατάλαβα ότι φοβήθηκαν οι δανειστές…..
Γιάννη Σ θα επιχειρήσω εγώ μια απάντηση, φλύαρη ίσως γιατί το θέμα είναι σύνθετο και χωρίς απλουστεύσεις.
Οι δανειστές είχαν απέναντι τους μια ενσωματωμένη φιλοιμπεριαλιστική αριστερά που όμως η οργανική της ενσωμάτωση δεν είχε ολοκληρωθεί. Που είχε μια μαζική αντιιμπεριαλιστική διαφωνία εντός της χωρίς αυτοτελείς δεσμούς με τις μάζες. Και έναν μη πολιτικό ΥΠΟΙΚ που ταυτόχρονα με τις συμβιβαστικές του προτάσεις και την φιλοΕΕ του άποψη και τον συστημικό και πολλές φορές μνημονιακό του λόγο και την μεταφυσική του πίστη στους συμβιβασμούς κλπ έβαζε προτάσεις που συνιστούσαν το πρώτο βήμα μιας ρήξης. Ο ίδιος δεν περιέγραφε και τα επόμενα και αναγκαία βήματα μιας ρήξης την οποία δεν επιθυμούσε αλλά ήταν διαθετειμένος να κάνει το πρώτο. Τεχνικά και μακροοικονομικά αυτά που το πρώτο βήμα περιείχε (παραλλαγές νομισματικής ανεξαρτησίας κλπ) είχαν μια σημασία, δεν ήταν ανοησίες, ούτε θέατρο ούτε απάτη αλλά το θέμα είναι σε πιο σχέδιο τα εντάσεις, με ποιον οργανωμένο λαό, με ποια αριστερά, σε ποια ανάλυση για την ΟΝΕ και την ΕΕ κλπ.
Οι δανειστές απ όλους αυτούς πόνταραν στον Τσίπρα και τον κύκλο του, στο ότι η μαζική αντιιμπεριαλιστική διαφωνία δεν θα κινηθεί έγκαιρα και δεν θα έχει δεσμούς με τον λαό, στο ότι η εκτός ΣΥΡΙΖΑ αριστερά δεν θα έχει τρόπους και επιθυμία να κινήσει τον λαό προς την ρήξη και στο ότι ο μη πολιτικός ΥΠΟΙΚ με την νοοτροπία σταρ και την επιστημονική ξεροκεφαλιά σε αυτό που σκέφτεται, επίσης δεν θα κινηθεί χωρίς τον Τσίπρα.
Έπεσαν μέσα.σε όλα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως μια τέτοια εξίσωση δεν είχε άγνωστες παραμέτρους και αστάθμητες δυνατότητες και σενάρια. Δεν σημαίνει πως ήταν βέβαιο πως θα πέσουν μέσα σε όλα όταν από τους 5 έλληνες παίκτες του δράματος (Τσίπρας, Βαρουφάκης, Αριστερή Πλατφόρμα, ΚΚΕ+ΑΝΤΑΡΣΥΑ, λαός) ελέγχανε οργανικά μόνο τον Τσίπρα. Μιλάμε για την εποχή έναρξης του QE για την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού και την σωτηρία της ΟΝΕ. Για ένα σκηνικό στο οποίο η ηγεμονική δύναμη της ΟΝΕ δηλ η Γερμανία ήταν ανοικτά και θεσμικά και δημόσια διχασμένη για το αν πρέπει να σωθεί η ΟΝΕ (κατά του QE είχε κινηθεί η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας). Σε αυτό το σκηνικό έχεις έναν ΥΠΟΙΚ στην χώρα επίκεντρο της κρίσης να λέει πως μπορεί να κάνει default σε ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ που από προηγούμενα του QE κύματα αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής, αγοράς ομολογων δηλ. Έχεις δηλ έναν δυνάμει κίνδυνο στην αξιοπιστία της ΕΚΤ απέναντι στις αγορές σε ότι αφορά το αν θα μπορεί να παρεμβαίνει για να στηρίζει την ρευστότητα, να ανεβάζει τον πληθωρισμό και να ρίχνει τα επιτόκια.Έχεις εν ολίγοις ένα, κατά πάσα πιθανότητα, ελεγχόμενο για τους δανειστές ελληνικό προβλημα που όμως αν τελικά δεν ελεχθεί τα διακυβέματα είναι τεράστια και εκτός Ελλαδας.
Τώρα για την εξ αριστερών απαξίωση που λες εγώ λέω να μην είμαστε άδικοι Εκ των πραγμάτων δεν είναι εφικτό να μην βάλει μπροστά, η αριστερά, μια απλουστευτική ανάλυση για τα πράγματα και για το α εξάμηνο του 15 γιατί αλλιώς θα μπει σε πολιτικό διάλογο ως συνομιλητές με τον ΓΒ κάτι που δεν πρέπει να το κάνει. Δεν είναι μια ανάλυση που λέει ψέματα είναι που είναι δομικά άδικη αλλά δεν φωτίζει τα πάντα γιατί δεν γίνεται. Το ότι έχει ο ΓΒ τελικά μια ατομική και επιστημονική εντιμότητα και το ότι κάποια πράγματα που έλεγαν είχαν μακροοικονομικό ενδιαφέρον και έφερναν ΕΚΤ και ΟΝΕ στα όρια τους δεν σημαίνει πως μπορεί η αριστερά να έχει μια πολιτική στάση συμπάθειας προς τον ΓΒ που εξακολουθεί να βλέπει τον πυρήνα της αντιμνημονιακής ρήξης δηλ την ρήξη με την ΟΝΕ και την ΕΕ σαν οριακό και ανεπιθύμητο ενδεχόμενο. Ε εντάξει, ανεβαίνουν καμιά φορά και οι τόνοι για ευνόητους λόγους, να κρυφτούν λίγο και οι ευθύνες της Αριστερής Πλατφόρμας και των εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης σε προεκλογικό χρόνο το 1% που θα πάρει ο ΓΒ από πρώην ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και ενδεχομένως και από στρώματα κατεξοχήν στην στόχευση της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι καθοριστικό. Δυστυχώς θα πάει σε μια ευρωπαίστικη ουτοπία αλλά καλά να πάθουμε. Αφήσαμε εως το 12 την φιλοιμπεριαλιστική πολιτική στρατηγική του τσίπριζα να επιλύσει την κρίση εκπροσώπησης και να οδηγήσει τα πράγματα εώς εδώ και σήμερα σε έναν κόσμο κρίσιμο για την πολιτική μας επιβίωση μια διαφορετική στάση πάνω σε λίγο πολύ εκείνη την πολιτική στρατηγική μπορεί να μοιάζει λύση σε έναν κόσμο που είδε πως εν δυνάμει η ρήξη ήταν στο πλαίσιο των σεναρίων που είχαν τότε ενεργοποιηθεί. Αυτό έχει μια αξία να ειπωθεί, το όσο πάρει ο ΓΒ θα είναι κόσμος που δεν είναι αντίθετος με την ρήξη.
Σύμπτωμα της ήττας μας, που είχε επί της ουσίας ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 15, είναι εν ολίγοις ο ΓΒ, ούτε αιτία της ούτε και κομμάτι της υπέρβασης της.
Κώστας
Από τις 3, ως τώρα, απαντήσεις στο σχόλιό μου, η σωστότερη ήταν η δική σου. Μπορεί να έβαλες πολλή οικονομολογία που δεν (πολυ)κατέχω, αλλά ως επί το πλείστον συμφωνούμε. Απλά να αναφέρω, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και πριν την κωλοτούμπα, ήταν γνωστός και τα όριά του γνωστά επίσης και δεδομένα. Δεν μπορώ όμως να αρνηθώ, ότι με αυτά που υποσχόταν, είτε ψηφίστηκε, είτε όχι, είχε δημιουργήσει πολλές ελπίδες στους μεν, και πολλή ανησυχία στους δε. Ξέρω και, σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον, δέχομαι βέβαια και τον αντίλογο: “Εντός του συστήματος δε γίνεται τίποτα” κλπ. Αν όμως (υπόθεση κάνω…) ζούσαμε ξανά την, πρόσκαιρη έστω, ευημερία των ’80s, αυτή τη στιγμή θα υπήρχε αυτή η κατάθλιψη; Άλλωστε, όλοι αυτοί που θέλουν αναίμακτη αλλαγή (και κάποιοι από αυτούς ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ), τί έχουν ως παράδειγμα; Τον καπιταλισμό, ή τουλάχιστον καταστάσεις εντός του συστήματος, όπου όμως και ο λαός (νομίζει ότι) περνάει καλά… Αποκορύφωμα αυτών φυσικά, ο συχνά μνημονευόμενος λόγω και Μνημονίων, μακαρίτης “πρωθυ” των ’80s που προανέφερα…