Εκτίναξη απολύσεων-Ζούμε μια νέα μνημονιακή βόμβα
Γράφει ο Νίκος Πελεκούδας
Στις 9 Απρίλη ανακοινώθηκαν από την «Εργάνη» τα στοιχεία που αφορούν τη σχέση εργασίας – ανεργίας με τον τίτλο «Ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα σε περιβάλλον κορωνοϊού».
Στην παρουσίαση της έκθεσης ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης αιτιολογεί τα δυσμενή στοιχεία του Μαρτίου (απώλεια 85.276 θέσεων εργασίας σε σχέση με το Μάρτη του 2019) «στο διεθνές παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον» το οποίο έχει πλήξει τη χώρα.
Είναι μάλιστα εντυπωσιακό για Υπουργό που στις μέρες του έχουμε μια τέτοια εκτίναξη απολύσεων – αποχωρήσεων, να υπενθυμίζει εμφατικά για να μη μας ξεφύγει πως είναι το μεγαλύτερο αρνητικό ισοζύγιο εργασίας από το 2001!
Είναι σαφής η πρόθεση της κυβέρνησης, παρουσιάζοντας τα στοιχεία, να αιτιολογήσει την επίθεση στην εργασία αποκλειστικά με τις «ειδικές» συνθήκες λειτουργίας της οικονομίας και αποκλειστικά προφανώς για το συγκεκριμένο μήνα. Για να εμπεδώσουμε μάλιστα το συμπέρασμα, ο υπουργός το επαναλαμβάνει τρεις φορές στο σχετικό δελτίο τύπου που εξέδωσε το υπουργείο του.
Είναι όμως έτσι;
Όπως θα φανεί και από τα στοιχεία, ο κορωνοϊός, δηλαδή τα μέτρα υπέρ του κεφαλαίου που έλαβε η κυβέρνηση με αφορμή την πανδημία, είναι ο επιταχυντής και όχι η αιτία της επίθεσης στην εργασία και στα εργατικά δικαιώματα. Είναι πραγματικότητα που επιβεβαιώνουν οι αριθμοί, και δεν αποτελεί εξαίρεση σε όλο το μέχρι τώρα χρονικό διάστημα της διακυβέρνησης της Ν.Δ.
Επίσης αν τα δούμε συνδυαστικά με την τελευταία έρευνα του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ για τα στοιχεία, ποσοτικά και ποιοτικά των όρων εργασίας (έτος 2018) είναι μια πραγματικότητα που της έστρωσε το δρόμο ο ΣΥΡΙΖΑ με τη μνημονιακή του προσήλωση. Είναι το υπόστρωμα που ανοίγει το δρόμο για ατέρμονα χρονικά αντεργατικά μέτρα, χωρίς όριο σε ό,τι αφορά τις ορέξεις του κεφαλαίου.
Πρώτο και βασικό στοιχείο είναι πως όλη τη μέχρι τώρα διακυβέρνηση της Ν.Δ. τη χαρακτηρίζουν αρνητικά ισοζύγια εργασίας (σχέση προσλήψεων με απολύσεις-αποχωρήσεις). Εξαίρεση αποτελούν οι μήνες Αύγουστος και Σεπτέμβριος, υποτίθεται μήνες που η τουριστική βιομηχανία είναι στο φουλ, όπου έχουμε οριακό θετικό ισοζύγιο της τάξης των 3.111 και 2.651. Θετικό ισοζύγιο επανεμφανίζεται το Φεβρουάριο του 2020 με 24.867 (προφανώς αναθάρρησαν οι εργοδότες λόγω των ανακοινώσεων για το νέο ληστρικό ασφαλιστικό νομοσχέδιο). Γίνεται φανερό πως όλα τα αντεργατικά μέτρα έδωσαν το έναυσμα επίθεσης στο κεφάλαιο, που όπως θα δούμε παρακάτω δεν αφορά μόνο το ισοζύγιο εργασίας, αλλά και τις ίδιες τις εργασιακές σχέσεις.
Σημείο δεύτερο. Στη στατιστική η επιλογή μικρών χρονικών διαστημάτων για σύγκριση μεγεθών (π.χ. Μάρτιος με Μάρτιο οποιουδήποτε έτους) αποτελεί περισσότερο παράγοντα συσκότισης των φαινομένων. Αν δούμε σε προοπτική έτους που είναι και το πιο ορθό μεθοδολογικά, τότε με έκπληξη θα δούμε πως ήδη τη φετινή χρονιά, αθροιστικά και για τους τρεις μήνες έχουμε αρνητικό ισοζύγιο 34.354 θέσεων εργασίας. Πριν τον κορωνοϊό και τα σχετικά μέτρα. Το κεφάλαιο απελευθερωμένο από τα προηγούμενα αντεργατικά μέτρα χτυπούσε την εργασία χωρίς να έχει ανάγκη πανδημίες. (όταν το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019 ήταν θετικό το ισοζύγιο με 48.880 θέσεις εργασίας).
Το στοιχείο αυτό γίνεται περισσότερο συγκλονιστικό αν συγκριθεί με όλα τα τρίμηνα των προηγούμενων 20 ετών. Το φετινό αρνητικό ισοζύγιο τριμήνου μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα κύρια μνημονιακά χρόνια που και αυτά ήταν προφανώς αρνητικά. 36.856 για το 2009, 16.334 για το 2010, 47.066 για το 2011, 47.126 για το 2012 και 8.838 για το 2013! Σε ό,τι αφορά δηλαδή το ισοζύγιο εργασίας για το πρώτο τρίμηνο του 2020 ζούμε μια νέα μνημονιακή βόμβα, στην οποία η πανδημία και τα αντεργατικά μέτρα της κυβέρνησης έρχονται να επιταχύνουν τάσεις που έχουμε τουλάχιστον από το Δεκέμβριο του 2009! Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση σε όλους τους τόνους διακήρυσσε πως είναι μπροστά μας ένα νέο αναπτυξιακό μπουμ που όλοι θα ωφεληθούμε!
Όμως η επίθεση στους εργαζόμενους δεν αποτυπώνεται μόνο στο ισοζύγιο εργασίας. Σε ότι αφορά τις προσλήψεις του πρώτου τριμήνου του 2020 φαίνεται να παγιώνεται το γεγονός πως 1 στις 2 προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα είναι μερικής ή εκ περιτροπής εργασία. Ειδικά για το πρώτο τρίμηνο του 2020 έχουμε ένα ποσοστό που αφορά αυτές τις σχέσεις εργασίας της τάξης του 52,49%!
Αναφέραμε πιο πάνω πως η πανδημία αποτελεί τον επιταχυντή πολύ σοβαρών εξελίξεων ενάντια στους εργαζόμενους. Προσθέσαμε μάλιστα πως ποσοτικά μπορούν να συγκριθούν μόνο με τα βασικά μνημονιακά χρόνια. Όσα τώρα ψηφίζονται είναι βέβαιο πως ήρθαν για να μείνουν. Το ίδιο ακριβώς έγινε και τα μνημονιακά χρόνια. Ένα μόνο παράδειγμα που προκύπτει από τη συνδυαστική ανάλυση των στοιχείων του συστήματος «Εργάνη» και της ετήσιας έκθεσης της ελληνικής οικονομίας για το 2018 του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, και που αφορούν ειδικά τις εργασιακές σχέσεις το επιβεβαιώνουν.
Στο τέλος του 2009 η μερική και εκ περιτροπής εργασία ήταν στο 21% του συνόλου των προσλήψεων. Στο τέλος του 2018 το αντίστοιχο ποσοστό βρισκόταν στο 54,3! Εδώ βρίσκεται και η «συμβολή» του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος παρέλαβε το 2015 ένα ποσοστό της τάξης του 55,5, και με ιδιαίτερη πρόνοια το διατήρησε σε αυτά τα επίπεδα. Η επίθεση του ΣΥΡΙΖΑ στα εργατικά δικαιώματα με τη διάλυση των συλλογικών συμβάσεων που διατήρησε αποτυπώνεται και με τους σχετικούς αριθμούς και ποσοστά.
Η πανδημία του κορωνοϊού μετατρέπεται σε πανδημία επίθεσης στους εργαζόμενους και ήρθε για να μείνει
Τελευταίο στοιχείο, πραγματική βόμβα στην κοινωνική ζωή είναι η σχέση εγγεγραμμένων με επιδοτούμενους ανέργους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο ΟΑΕΔ για το μήνα Φεβρουάριο του 2020 το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας είναι 1.069.285. Οι 510.646 δηλαδή ποσοστό 47,76% είναι άνεργο 12 ή και παραπάνω μήνες ενώ το επιδοτούμενο τμήμα των ανέργων είναι 233.416 άτομα δηλαδή 21,82%! Επιδοτείται δηλαδή ο 1 στους 5 εγγραμμένους άνεργους!
Είναι προφανές πως αν προστεθεί και η μαύρη και χωρίς δικαιώματα εργασία, που φυσικά δεν αποτυπώνεται στις σχετικές εκθέσεις, αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τι πραγματικά συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον κόσμο της εργασίας. Και να μην ξεχνάμε πως αρκετά από τα στοιχεία που παρατέθηκαν δεν αφορούν την πανδημία, και τις επιδράσεις της εργοδοτικής πολιτικής της κυβέρνησης, αλλά των προκατόχων της.
Συμπερασματικά γίνεται φανερό πως τα αντεργατικά μέτρα στους καιρούς της πανδημίας έρχονται να επιταχύνουν και να γιγαντώσουν την αποψίλωση βασικά του δικαιώματος στη συλλογική ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και το ξήλωμα συλλογικών συμβάσεων. Έρχεται να βαθύνει και να προετοιμάσει μνημονιακού ύψους επίθεση στη σχέση εργασίας-ανεργίας. Η πανδημία του κορωνοϊού μετατρέπεται σε πανδημία επίθεσης στους εργαζόμενους και ήρθε για να μείνει όπως αποδεικνύουν και τα σχετικά στοιχεία.
Χωρίς να συμπεριλαμβάνονται και άλλα κρίσιμα μεγέθη κοινωνικής πολιτικής (πρόσβαση στην υγεία, ποιότητα στέγης, ποιότητα και ποσότητα τροφής) είναι φανερό πως μπροστά μας έχουμε μια μεγάλη μάχη. Όχι μόνο αποδόμησης των κυβερνητικών προφάσεων με αφορμή την πανδημία αλλά και ανατροπής της ίδιας και της πολιτικής της.
Η πανδημία θα αποτελέσει την αφορμή – τομή για την επίθεση του κεφαλαίου και του πολιτικού προσωπικού του. Η επιμονή της κυβερνητικής επιχειρηματολογίας αποκλειστικά στο ρόλο του κορωνοϊού επιχειρεί να αποκρύψει την προγενέστερη επίθεση στην εργασία καθώς και την απόκρυψη της βαθιάς κρίσης που σοβεί στην ελληνική και όχι μόνο οικονομία.
