Η Τουρκία μπαίνει σε περίοδο αστάθειας
Γράφει ο Σεΐτ Αλντογάν*
Αλλάζει το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία μετά τα αποτελέσματα των σημερινών εκλογών. Χάνει την αυτοδυναμία και περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν (ΑΚΡ), αλματώδης άνοδος της συμμαχίας αριστεράς – Κούρδων (HDP) που υπερδιπλασίασε τα ποσοστά της, σπάζοντας το φράγμα του 10% και μπαίνει πανηγυρικά στη Βουλή, υποχώρηση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και ενίσχυση των Γκρίζων Λύκων. Στο κενό οι προσπάθειες και τα σχέδια του ΑΚΡ και του Ερντογάν για αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρικό.
Η Τουρκία μπαίνει σε περίοδο αστάθειας, καθώς το κεντροαριστερό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα που υποχώρησε εκλογικά, δεν αποτελεί πλέον εναλλακτική λύση ενώ ενισχύθηκε η αριστερά και οι Κούρδοι αφενός αλλά και οι φασίστες αφ’ ετέρου.
Τα σημερινά εκλογικά αποτελέσματα κατανέμουν τις 550 έδρες του Κοινοβουλίου στα τέσσερα κόμματα που πέρασαν το κατώφλι του 10% και μπαίνουν στη Βουλή, ως εξής:
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το κόμμα του Ερντογάν, παίρνει 40,68% και 259 έδρες.
Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), 25,11% και 131 βουλευτές.
Το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP, Γκρίζοι Λύκοι): 16,42% και 82 έδρες.
Το Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), 13,3% και 78 βουλευτές.
Στο δυτικό τμήμα της χώρας το HDP απέσπασε ψήφους από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ενώ στο Κουρδιστάν κυρίως από το κυβερνητικό ΑΚΡ.
Ο πρόεδρος του HDP εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς το Κόμμα Εργασίας (ΕΜΕΡ) και στις άλλες πολιτικές δυνάμεις που συνέβαλαν στην εκλογική επιτυχία, τονίζοντας τη σημασία της συμμαχίας.
Στις εκλογές του 2011, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είχε πάρει 49,8%. Αυτό σημαίνει ότι το ΑΚΡ έχει χάσει περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες στις σημερινές εκλογές. Περίπου 1-2 μονάδες έχει χάσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Το ΜHΡ των Γκρίζων Λύκων, από 14% περίπου στις προηγούμενες εκλογές, έχει πάρει δύο μονάδες παραπάνω ενώ το HDP από 6,4% εκτινάσσεται στο 13,4% υπερδιπλασιάζοντας τα ποσοστά του.
Τα εκλογικά αυτά αποτελέσματα δείχνουν ότι όλα τα σχέδια του ΑΚΡ για το μέλλον της χώρας αλλά ταυτόχρονα η αλλαγή πολιτεύματος σε αμερικάνικου τύπου προεδρική δημοκρατία που επιδίωκε ο Ερντογάν έχουν ανακοπεί αυτή τη στιγμή.
Όλοι οι σχολιαστές των ΜΜΕ παραδέχονται ότι τα σχέδια του ΑΚΡ και του Ερντογάν για την πορεία της χώρας, περί αλλαγής πολιτεύματος κλπ τερματίστηκαν στις κάλπες της 7/6.
Πρόκειται για πολύ μεγάλη ήττα του ΑΚΡ και της πολιτικής του. Παρά την καταπίεση, παρ’ όλες τις επιθέσεις, τη δημαγωγία κλπ, το κόμμα του Ερντογάν έπεσε. Τις τελευταίες μέρες της προεκλογικής περιόδου, το κόμμα του Ερντογάν κατηγορούσε όλο τον κόσμο πέρα από τις δικές του δυνάμεις, ότι είναι προδότες, ότι είναι τρομοκράτες. Προσπαθούσαν να φέρουν τον κόσμο σε ακραίες θέσεις, να εξασφαλίσουν με αναφορές στη θρησκεία και τον συντηρητισμό τη συγκράτηση των εκλογικών τους ποσοστών.
Φαίνεται ότι ο κόσμος φεύγει σιγά – σιγά από αυτό το κόμμα και οι απειλές δεν τον πτοήσανε.
Αυτό είναι το ένα συμπέρασμα και το δεύτερο, ότι η αριστερά στην Τουρκία, η συμμαχία αριστεράς και κουρδικού κινήματος, αποδείχτηκε ότι είναι η πραγματική αντιπολίτευση. Η πραγματική λαϊκή αντιπολίτευση είναι πια αυτή η συμμαχία. Το μεγαλύτερο μέρος της δυσαρέσκειας του κόσμου βρήκε έκφραση προς το HDP.
Ταυτόχρονα το εκλογικό αποτέλεσμα δείχνει ότι στην Τουρκία πια έχουν ανοίξει όλες οι μεγάλες ‘πληγές’, όλες οι ρωγμές που υπήρχαν στην κοινωνία. Οι ταξικές και εθνοτικές αντιθέσεις, τα ζητήματα μειονοτήτων, οι διαφορές κοινωνικών στρωμάτων έχουν βγει στην επιφάνεια, το κράτος δεν μπορεί πλέον να τις αποκρύψει, καταγράφονται μέσα στην κοινωνία και στην πολιτική ζωή της χώρας. Οι Κούρδοι παίρνουν μια ανοιχτή στάση πια ενάντια στην επίσημη πολιτική, κοινωνικά στρώματα το ίδιο.
Τραυματίες από την έκρηξη στην προχθεσινή συγκέντρωση του HDP, βρίσκουν με κάθε τρόπο μέσον να προσέλθουν στις κάλπες για να ψηφίσουν το κόμμα τους
Το 40% που διατηρεί το κόμμα του Ερντογάν είναι μεγάλο ποσοστό, σχετικοποιείται όμως εάν σκεφτεί κανείς ότι αυτό το κόμμα δεν ήταν μόνο κυβέρνηση αλλά το ίδιο το κράτος. Εδώ και χρόνια έχει κάνει εκκαθάριση μέσα στο κράτος, έχει τον έλεγχο της αστυνομίας, του στρατού, έχει ξεκαθαρίσει όλους τους αντίπαλους που έχει μέσα στην αστική τάξη, ταυτόχρονα με μεγάλη πίεση μπορεί να εμποδίσει την αντιπολίτευση με δολοφονίες, με συλλήψεις, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες, παρόλα αυτά ανακόπηκε η πορεία αυτού του κόμματος. Με αυτή την έννοια οι 10 μονάδες είναι πολύ μεγάλη απώλεια για το κυβερνών κόμμα. Με λίγα λόγια δηλαδή, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες του κράτους, όλες τις δυνατότητες τις εξουσίας, δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την εκλογική οπισθοχώρηση.
Άλλο ένα σημείο είναι ότι το κυβερνών κόμμα έκανε διπλή καμπάνια. Παράλληλα δηλαδή με την προεκλογική εκστρατεία του κόμματος, μια δεύτερη καμπάνια έκανε και ο ίδιος ο Ερντογάν ο οποίος δεν συμπεριφέρθηκε ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, αλλά σαν υπεραρχηγός του κυβερνώντος κόμματος. Κάθε μέρα πήγαινε σε δυο – τρεις συγκεντρώσεις και σε κάθε συγκέντρωση φώναζε τσιρίζοντας ότι η χώρα κινδυνεύει, μιλούσε για ξένους δακτύλους, προβοκάτσιες, εκστρατεία του χριστιανισμού, εκστρατεία ενάντια την ηθική και υλική υπόσταση της κοινωνίας κλπ και ότι το μοναδικό κόμμα που μπορεί να αντιμετωπίσει όλα αυτά είναι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Όλες αυτές τις προσπάθειες όμως έπεσαν στο κενό και έτσι το ΑΚΡ ηττήθηκε εκλογικά.
Ένα άλλο σημαντικό συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς είναι το εξής: Ήδη στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, η ψήφος των Κούρδων είχε ένα χαρακτήρα δημοψηφίσματος. Σ’ αυτές τις εκλογές αυτό έγινε πολύ πιο σαφές. Οι Κούρδοι ως έθνος διαχωρίζουν την πορεία τους από το τουρκικό κράτος, την τουρκική αστική πολιτική και τα πολιτικά κόμματα. Γιατί στις κουρδικές πόλεις η νίκη των Κούρδων είναι ξεκάθαρη με 60 έως 80%. Αυτό σημαίνει ότι οι Κούρδοι γυρίζουν την πλάτη στην πολιτική που ασκεί η αστική τάξη που αντιπροσωπεύουν τα τουρκικά κόμματα.
Αυτά είναι τα πιο σημαντικά συμπεράσματα από το αποτέλεσμα των εκλογών αυτή τη στιγμή.
Να προσθέσουμε ότι το HDP κάνει δηλώσεις με τις οποίες καλεί τον κόσμο να προσέχει τις προβοκάτσιες.
Ο Νταβούτογλου σε μια ανακοίνωση πριν λίγες ώρες, με λίγα λόγια είπε ότι εμείς είμαστε πάλι πρώτο κόμμα, έχουμε μεγάλη διαφορά από την αξιωματική αντιπολίτευση, θα συνεχίσουμε στο δρόμο μας κτλ.
Παράλληλα ξεδιπλώνονται αυτή τη στιγμή σενάρια για τις εξελίξεις. Μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για οικονομική κρίση που υπάρχει στη χώρα, προσθέτοντας ότι η πολιτική αστάθεια θα επιφέρει πολύ μεγάλη ζημιά, οπότε αμέσως πρέπει αύριο τα τέσσερα κόμματα που μπήκαν στη Βουλή να συνεννοηθούν και να βρουν λύση ώστε η χώρα να μη μείνει χωρίς κυβέρνηση. Προσπαθούν να καλλιεργήσουν αυτή την προπαγάνδα. Αυτή τη στιγμή και μέσα στα αστικά κόμματα και στα ΜΜΕ επικρατεί αυτό το σενάριο, σύμφωνα με το οποίο μπορεί να προκύψει ένας συνασπισμός που μπορεί να αποτελείται από τους Γκρίζους Λύκους και το ΑΚΡ, για μια προσωρινή κυβέρνηση που θα οδηγήσει ξανά τη χώρα σε νέες εκλογές. Υπάρχει ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ο Νταβούτογλου ήταν ανοιχτός σε κάθε κατεύθυνση, κάτι που ίσως σημαίνει ότι θα προσπαθήσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού.
Το HDP ανακοίνωσε ότι σε κανένα συνασπισμό, ούτε απέξω ούτε από μέσα, δεν θα μπουν και δεν θα υποστηρίξουν. Το HDP το ξεκαθάρισε αυτό το πράγμα.
*Ανταποκριτής της ημερήσιας εφημερίδας Εβρενσέλ και του καναλιού Χαγιάτ.
