ΜΙΑ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ» ΤΗΣ «ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ»
Πρωτοβουλία για ένα πολύμορφο κίνημα στην Ψυχική Υγεία
Στα μέσα Απριλίου 2019 η Πρωτοβουλία ‘Ψ’ είχε εκδώσει μιαν ανακοίνωση/καταγγελία για την παρέμβαση της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΕΨΕ) στο Υπουργείο Υγείας υπέρ του αιτήματος των κλινικαρχών για συνέχιση των ακούσιων νοσηλειών σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, που είχαν ανασταλεί με παρέμβαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, ύστερα από σχετική έκθεση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων (Ειδική Επιτροπή) μετά από επιτόπια έρευνά της, κατόπιν καταγγελιών, σε «γνωστή» ιδιωτική κλινική, καθώς και υπέρ της δυνατότητας να γίνονται μηχανικές καθηλώσεις ακόμα και εκουσίως νοσηλευόμενων ασθενών (στις ιδιωτικές κλινικές και παντού).
Η Ειδική Επιτροπή κατάφερε να βγάλει μιαν ανακοίνωση απαντητική στην καταγγελία μας, μετά από επτά (7) ολόκληρους μήνες, στην οποία αναφέρει ότι «διερεύνησε την αναφορά» μας και «δεν διαπίστωσε παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων ψυχικές διαταραχές». Και προσθέτει ότι «οι φορείς, εν προκειμένω η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, δύναται να διατυπώνει τις απόψεις της βάσει της συνταγματικά κατοχυρωμένης ελευθερίας της έκφρασης».
Το να βγαίνει, λοιπόν, ένα «επιστημονικό σώμα», όπως η ΕΨΕ, που στις γραμμές του εντάσσονται όλοι αυτοί που ασκούν την ψυχιατρική πρακτική και να τάσσεται υπέρ της μηχανικής καθήλωσης – και μάλιστα ακόμα και εκουσίως νοσηλευομένων – είναι, κατά την Ειδική Επιτροπή, απλώς «ελευθερία έκφρασης». Σαν κάτι που απλώς αιωρείται στη σφαίρα αφηρημένων ιδεών χωρίς άμεσο πρακτικό αντίκρισμα, χωρίς ν΄ αποτελεί μια πρακτική ιδέα, μια κουλτούρα που καθοδηγεί την καθημερινή πράξη των επαγγελματιών στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.
Να σημειώσουμε εν προκειμένω ότι κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς και για τις ρατσιστικού χαρακτήρα ιδέες και αφορισμούς, αλλά, έστω και προσχηματικά (λόγω των επικρατουσών πολιτικοκοινωνικών συνθηκών) οι «ιδέες» αυτές που, από τη φύση τους, παρακινούν σε βία (κατά προσφύγων και μεταναστών κλπ), προβλέπεται να μπορούν να διώκονται ποινικά.
Το να παρεμβαίνει το κύριο σώμα της ψυχιατρικής κοινότητας στο Υπουργείο Υγείας υπέρ των μηχανικών καθηλώσεων ακόμα και εκουσίως νοσηλευόμενων ασθενών δεν σηματοδοτεί παρότρυνση σε άσκηση βίας και καταστρατήγηση βασικών δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων; Δεν είναι, δηλαδή, σκανδαλώδες ότι η ασυδοσία και η «κατάσταση εξαίρεσης» μέσω της οποίας η κυρίαρχη ψυχιατρική αντιμετωπίζει τους ψυχικά πάσχοντες, αυτή που κρύβεται πίσω από τα ποικίλων ειδών προσχηματικά πρωτόκολλα, γίνεται, και επίσημα, ο «κανόνας»;
Η τοποθέτηση υπέρ της συνέχισης των ακούσιων νοσηλειών σε ιδιωτικές κλινικές και υπέρ των μηχανικών καθηλώσεων ακόμα και των εκουσίως νοσηλευομένων δεν είναι ένα ακαδημαϊκό ζήτημα. Έχει σχέση με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολλών εκ των μελών της ΕΨΕ, συνυφασμένων με την ανεμπόδιστη λειτουργία ως συγκοινωνούντων δοχείων του πανεπιστήμιου, του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, από τη μια και υπέρ της κατοχύρωσης της ατιμωρησίας της όποιας ψυχιατρικής κατασταλτικής ασυδοσίας, από την άλλη.
Η Ειδική Επιτροπή χάνει έτσι πλήρως την όποια αξιοπιστία της όταν θεωρεί ως απλή «ελευθερία έκφρασης» την επίσημη θέση της ΕΨΕ υπέρ της ορθότητας πρακτικών που καταστρατηγούν βασικά (και συνταγματικά κατοχυρωμένα) δικαιώματα, αθωώνοντάς την με το ελαφρυντικό της «ελεύθερης έκφρασης». Γιατί δεν μπορείς, από τη μια, να λες ότι παρεμβαίνεις σ΄ αυτή ή στην άλλη περίπτωση καταστρατήγησης δικαιωμάτων και, από την άλλη, να έχεις ήδη καθαγιάσει το ανεμπόδιστο της καταστρατήγησής τους.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
28/11/2019