Οι «επιταγές εισόδου στην αγορά εργασίας» είναι χωρίς… αντίκρισμα, τα μέλη της πρωτοβουλίας «V for Voucher-ades», καθώς -όπως εξηγούν- στο νέο εργασιακό μοντέλο, που σταδιακά οικοδομείται, ο εργαζόμενος αντικαθίσταται από τον ωφελούμενο, τον άνθρωπο χωρίς δικαιώματα.
Των Διαλεκτής Αγγελή, Αφροδίτης Τζιαντζή
«Ζητείται ωφελούμενος, κάτοχος voucher». Αν είσαι νέος ώς 29 ετών και ψάχνεις για δουλειά, το πιο πιθανό είναι να καταλήξεις σε μια αγγελία όπως κι αυτή. Τη λέξη «εργαζόμενος» καλύτερα να την ξεχάσεις. Αντικαταστάθηκε από τον «απασχολήσιμο», τον «ευέλικτο», τον «καταρτιζόμενο» και πλέον τον «ωφελούμενο». Το νέο υβρίδιο εργαζομένου-ανέργου, χωρίς ασφάλιση, χωρίς εργασιακά δικαιώματα, χωρίς καν τον βασικό μισθό και πάνω απ’ όλα χωρίς μέλλον.
Πάνω από 30.000 άνεργοι, νέοι και νέες 18-24 ετών, εκτιμάται ότι έκαναν αίτηση για τα περίφημα vouchers ή αλλιώς «επιταγές εισόδου στην αγορά εργασίας». Το τελευταίο πακέτο με τα κουπόνια που καλούνται να μειώσουν, έστω προσωρινά, τους ιλιγγιώδεις δείκτες νεανικής ανεργίας επιδοτεί 12.000 νέους ανέργους με λιγότερο από 400 ευρώ τον μήνα για 80 ώρες κατάρτισης σε ΚΕΚ και έξι μήνες «πρακτικής άσκησης» σε ιδιωτική επιχείρηση. Αντίστοιχα, για τις 30.000 θέσεις του προγράμματος voucher για ανέργους 25-29 ετών κατατέθηκαν 60.000 αιτήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής του υπουργείου Εργασίας.
«Ανακύκλωση της ανεργίας» χαρακτηρίζουν τα προγράμματα voucher οι ίδιοι οι άνεργοι, που οργανώνονται διεκδικώντας αξιοπρέπεια και εργασιακά δικαιώματα. Η πρωτοβουλία «V for Voucher-ades» στήθηκε αυθόρμητα πέρυσι τον Νοέμβριο και στους 10 μήνες δράσης της λειτουργεί ως κόμβος πληροφόρησης και συνέλευση ανέργων και εργαζομένων. Η Κωνσταντίνα, ο Νίκος και η Μαρία είναι μόλις τρεις από τους χιλιάδες άνεργους νέους και νέες που από «ανάγκη και όχι επιλογή» κατέληξαν στα vouchers.
Μαρτυρίες
*Κωνσταντίνα, 24 ετών. Αδιόριστη εκπαιδευτικός. Δούλεψε πέρυσι σε πρόγραμμα voucher σε θέση γραμματειακής υποστήριξης: «Δεν θεωρούμαστε καν εργαζόμενοι, αλλά ωφελούμενοι. Είναι ένας νεόκοπος όρος, για να μην μπορούμε να έχουμε εργασιακά δικαιώματα, αναρρωτικές άδειες, το δικαίωμα στην απεργία. Τα vouchers απλώς διαχειρίζονται περιστασιακά την ανεργία. Στο τέλος πάλι άνεργοι καταλήγουμε οι περισσότεροι».
Νίκος 28 ετών, δύο χρονια άνεργος. Εκανε φέτος αίτηση
Η Κωνσταντίνα παρακολούθησε πέρυσι πρόγραμμα κατάρτισης για «διοικητικά στελέχη»: «Οι περισσότεροι δουλέψαμε σε άσχετες θέσεις, από σεκιούριτι και αποθήκες, μέχρι ιδιωτικά σχολεία. Η κατάρτιση ήταν προσχηματική, απλώς περιμέναμε να περάσουν οι 80 ώρες». Πληρώθηκε την εξόφληση του προγράμματος πέντε μήνες μετά την ολοκλήρωσή του: «Σύνολο 2.000 ευρώ καθαρά, χωρίς συντάξιμα ένσημα και παρακράτηση φόρου 23%. Μεικτά ήταν γύρω στα 2.700 ευρώ. Από ολόκληρη την τάξη επιμόρφωσης στη δουλειά έμεινε μόνον ένα άτομο».
*Νίκος, 28 ετών. Απόφοιτος ΤΕΙ Λογιστικής, έκανε φέτος αίτηση: «Δεν ήταν πρώτη μου επιλογή αλλά λύση ανάγκης. Δεν υπάρχει προοπτική μόνιμης εργασίας μέσω voucher, γίνεται ανακύκλωση ανέργων. Ημουν δύο χρόνια άνεργος και έκανα φέτος αίτηση γιατί δεν έβρισκα τίποτα. Οι περισσότερες αγγελίες γράφουν “ζητείται ωφελούμενος κάτοχος voucher”. Τα ΚΕΚ έχουν ξεφυτρώσει σαν τα μανιτάρια. Ακολουθούν πολύ επιθετικό μάρκετινγκ. Από τον Απρίλιο, πριν καν ανακοινωθεί το πρόγραμμα, μου τηλεφωνούσαν δεκάδες ΚΕΚ για “ενημέρωση”, πιέζοντάς με. Εχω πετύχει έξω από τον ΟΑΕΔ Γλυφάδας τραπεζάκι των ΚΕΚ, που ψαρεύουν ανέργους-πελάτες».
*Μαρία, 26 ετών. Απόφοιτη Τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων. Συμμετείχε στο περσινό πρόγραμμα, εργάστηκε σε εταιρεία τροφίμων: «Στο πρόγραμμα κατάρτισης που παρακολούθησα υπήρχαν από νοσηλευτές ως θεολόγοι και μηχανικοί. Τα σεμινάρια ήταν κοινά για όλους χωρίς εξειδίκευση. Χάρη στις πιέσεις που ασκήσαμε ως πρωτοβουλία καταφέραμε να πληρωθούμε σχετικά νωρίς. Το κάθε ΚΕΚ παίρνει 1.080 ευρώ το κεφάλι για 80 ώρες “κατάρτισης” -που μόνο κατάρτιση δεν το λες- και φορολογείται με 8%. Εχει επιπλέον και μπόνους 300 ευρώ αν ο “ωφελούμενος” παραμείνει έξι μήνες στην επιχείρηση. Εμείς δουλεύουμε συνολικά έξι μήνες και φορολογούμαστε με τριπλάσιο συντελεστή, ενώ φέτος το ποσό είναι ακόμα μικρότερο, με χειρότερους όρους».
Ποιοι είναι
Οι «V for Voucher-ades», που επικοινωνούν κυρίως διαδικτυακά, παραδέχονται τη δυσκολία οργάνωσης των ανέργων. Επιμένουν ωστόσο στη συλλογική δράση: «Μόνον αν στηρίξουμε ο ένας τον άλλον θα καταφέρουμε κάτι». Το «κάτι» μεταφράζεται κατ’ αρχάς σε διεκδίκηση βασικών εργασιακών
Μαρία – 26 ετών. Εκανε αίτηση για voucher φέτος και πέρσι
δικαιωμάτων: μηνιαία πληρωμή, αύξηση του μισθού στο ύψος του βασικού, πλήρης ασφαλιστική κάλυψη.
Κυρίως όμως απαιτούν να αναγνωριστούν ως εργαζόμενοι: «Υπήρξαν περιστατικά βιαιότητας και σεξουαλικής παρενόχλησης από εργοδότη, που όμως δεν μπορούσε ο “ωφελούμενος” να καταγγείλει στην Επιθεώρηση Εργασίας. Υπήρχε ώς και μάθημα ιδιωτικού δικαίου στα ΚΕΚ, που το πρώτο που μας είπαν ήταν ότι “δεν έχετε δικαιώματα”. Μέσω νομικής βοήθειας από το Δίκτυο Επισφαλών Εργαζομένων και Ανέργων, βοηθήσαμε συναδέλφους, όταν το χρειάστηκαν».
Εχοντας μακροπρόθεσμο στόχο τη «μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους», παραδέχονται ότι «με 60% ανεργία στους νέους, τα vouchers αποτελούν έσχατη λύση. Αρκεί τα χρήματα να πηγαίνουν σε μας και όχι στους μεσάζοντες. Στηρίζουμε το αίτημα των εργαζομένων του ΟΑΕΔ να αναλάβει ο Οργανισμός τα προγράμματα, παρακάμπτοντας τα ΚΕΚ που θησαυρίζουν».
*Πληροφορίες: vforvoucherades.blogspot.gr, www.facebook.com/vfor.voucherades
«Τα ΚΕΚ είναι ένα σύστημα παραοικονομίας»
Σταθερή θέση ενάντια στη μεσιτεία των ΚΕΚ έχει η Ομοσπονδία Υπαλλήλων του ΟΑΕΔ, που εκπροσωπεί περίπου 2.000 εργαζομένους στα Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης του ΟΑΕΔ σε όλη την Ελλάδα. Οι εργαζόμενοι του ΟΑΕΔ έχουν επανειλημμένα καταγγείλει αθέμιτες πρακτικές των ΚΕΚ για προσέλκυση ανέργων, μιλώντας για «εμπόριο ελπίδας» και κερδοσκοπία.
Ωστόσο το πρόσφατο κρούσμα διαφθοράς στον ίδιο τον ΟΑΕΔ, με εργασιακό σύμβουλο που κατηύθυνε ανέργους σε Κέντρο Διά Βίου Μάθησης της συζύγου του (βλ. «Εφ.Συν.» 22/9, «Κονόμα» στις πλάτες των ανέργων), φέρνει τους εργαζομένους σε αμηχανία: «Είναι ένα κρούσμα διαφθοράς ανάμεσα σε χιλιάδες υπαλλήλους. Καταγγέλλουμε τέτοια φαινόμενα, αλλά γνωρίζουμε ότι ο ίδιος ο θεσμός της μεσιτείας γεννά τη διαφθορά», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ, Γιώργος Μακράκης.
«Τα ΚΕΚ στη χώρα μας -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- είναι πεδίο παραοικονομίας και παραπολιτικής. Στηρίζουν και στηρίζονται από πολιτικά συμφέροντα. Θεωρητικά, σκοπός των προγραμμάτων αυτών είναι η δημιουργία σταθερών θέσεων απασχόλησης. Το υπουργείο αρνείται να δώσει επίσημα στοιχεία και ισχυρίζεται ότι η απορρόφηση φτάνει το 20%. Ομως τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι μόλις το 5% επαναπροσλαμβάνεται. Εξω από τα Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης επικρατούν τριτοκοσμικές καταστάσεις. Ανασφάλιστοι εργαζόμενοι των ΚΕΚ “ψαρεύουν” ανέργους με ψεύτικες υποσχέσεις.
»Γνωστή εφημερίδα αγγελιών χρησιμοποιεί ανασφάλιστους, για να προσελκύουν ανέργους έξω από το ΚΠΑ Αθήνας. Αντίστοιχες καταγγελίες έρχονται και από το Ηράκλειο Κρήτης. Εκεί μάλιστα έχει καταγγελθεί το φαινόμενο ιδιοκτήτες ΚΕΚ να καταθέτουν ομαδικές αιτήσεις για λογαριασμό σπουδαστών τους, εν αγνοία τους μάλιστα, ενώ δεν δικαιούνται καν κάρτα ανέργου! Κυκλοφορούν διαφημιστικά φυλλάδια από τα ΚΕΚ με το σήμα του ΟΑΕΔ, γράφοντας “Πρόγραμμα voucher μέχρι 7.000 ευρώ”, κάτι εμφανώς ψευδές. Καλούμε την Επιθεώρηση Εργασίας να παρέμβει. Η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη».
Πηγή:efsyn.gr
