Η Ελλάδα έχει ακολουθήσει έναν ειδικό δρόμο για την κάλυψη της μετακίνησης, κυρίως με τη χρήση του ΙΧ αυτοκινήτου. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι αρκετά υποβαθμισμένα και, όταν υπάρχουν, έχουν δοθεί βορά στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Στη Θεσσαλία έχει εφαρμοστεί αυτή η πολιτική εδώ και χρόνια και βλέπουμε τις καταστροφικές συνέπειές της. Χάραξη δρόμων παντού, ανάπτυξη αυτοκινητόδρομων με πανάκριβα διόδια, υποβάθμιση του τρένου, υποβάθμιση των αστικών λεωφορείων, έλλειψη δημόσιων υπεραστικών λεωφορείων με πλήρη παραχώρηση της υπηρεσίας αυτής στα ιδιωτικά ΚΤΕΛ.
Η πολιτική αυτή σχετίζεται με τις υποδομές οι οποίες είναι απαραίτητες για τη χρήση των μέσων μετακίνησης και από την άλλη με το ποιο μέσο είναι αυτό και σε ποιον ανήκει.
Η αυξημένη χρήση του ΙΧ δημιουργεί ανάγκες για όλο και περισσότερους δρόμους και ειδικά αυτοκινητόδρομους, ενώ η ύπαρξη αυτών των δρόμων ευνοεί την χρήση του ΙΧ. Η κατασκευή των αυτοκινητόδρομων είναι σκανδαλώδης, αφού κατασκευάζονται με δημόσια κεφάλαια και παραχωρούνται στην συνέχεια σε ένα ιδιώτη ο οποίος αποκομίζει τεράστια κέρδη μέσω διοδίων. Η κατασκευή αυτή είναι μία κλασική περίπτωση όπου ένα έργο σχεδιάζεται από την αρχή όχι για να καλύψει υπαρκτές ανάγκες μετακίνησης αλλά για να επιδοτηθεί το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο.
Ο σιδηρόδρομος, παρότι υπάρχει μια σχετική υποδομή, έχει υποβαθμισμένες υπηρεσίες λόγω ηθελημένης έλλειψης δρομολογίων. Η ιδιωτικοποίησή του προωθείται με γοργούς ρυθμούς με συνέπεια την περαιτέρω αύξηση των τιμών των εισιτηρίων. Τα λεωφορεία έχουν πλήρως παραχωρηθεί στα ιδιωτικά ΚΤΕΛ.
Η πρότασή μας για τη Θεσσαλία είναι διαφορετική για δύο λόγους, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς, και στηρίζονται στην ανάπτυξη των δημόσιων μέσων μαζικής μεταφοράς:
- Σημαίνει προφανώς ότι οι αυτοκινητόδρομοι, τα ΚΤΕΛ και οι όποιες αστικές συγκοινωνίες υπάρχουν πρέπει να κρατικοποιηθούν ή να γίνουν δημοτικές.
- Όμως, το δημόσιο δε σημαίνει μόνο κρατικό. Σημαίνει με έλεγχο του δημοσίου αλλά κυρίως των χρηστών. Σημαίνει στην υπηρεσία του πολίτη και όχι του κάθε ιδιώτη.
- Σημαίνει με πολύ καλές, άριστες θα έλεγα, υπηρεσίες.
- Σημαίνει με τιμές εισιτηρίων στο αυστηρό κόστος της μετακίνησης για τα υπεραστικά μέσα (δωρεάν σε άνεργους, φοιτητές και ευπαθείς ομάδες) και δωρεάν σε όλους τους πολίτες για τα αστικά.
- Σημαίνει ότι οι χρήστες θα είναι αυτοί που θα καθορίζουν την πολιτική των εταιρειών αυτών με την εναλλασσόμενη συμμετοχή τους στα διοικητικά συμβούλιά τους.
Είναι προφανές ότι το περιβάλλον υποβαθμίζεται από τη συνεχή ανάπτυξη δρόμων και αυτοκινητόδρομων, αλλά και από τη χρήση των ΙΧ αυτοκινήτων. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι σαφώς πιο φιλικά, και έχουν επίσης αυξημένη ασφάλεια και άνεση, από τα ατομικά. Η λύση στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής περνά υποχρεωτικά από τη μείωση της εκπομπής των αερίων θερμοκηπίου και εδώ είναι προφανής η ανάγκη για την ανάπτυξη των μέσων μαζικής μεταφοράς, ειδικά του σιδηρόδρομου.
* Μάκης Ζέρβας
Χημικός Μηχανικός, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος της
ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ στη ΘΕΣΣΑΛΙΑ – ΑΝΤΑΡΣΙΑ για την ΑΝΑΤΡΟΠΗ
της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ