Πρώτη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος στην Τουρκία σε σημερινό άρθρο του αρθογράφου και αρχισυντάκτη της ημερήσιας εφημερίδας EVRENSEL, Ιχσάν Τσαραλάν
Τη μετάφραση έκανε ο ανταποκριτής της εφημερίδας στην Αθήνα, Σεΐτ Αλντογάν
Οι χθεσινές εκλογές ήταν οι πιο σημαντικές στην πρόσφατη Ιστορία της Τουρκίας.
Ιχσάν Τσαραλάν
Το εκλογικό αποτέλεσμα έδειξε ότι τα κόμματα του κεφαλαίου δεν θα απολαμβάνουν πλέον την άνεση που τους έδινε το όριο του 10% για την είσοδο στη Βουλή.
Χωρίς ακόμα να έχουν εκδοθεί τα επίσημα αποτελέσματα, αυτό που είναι σίγουρο είναι πως το HDP, Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών, πέρασε το όριο του 10% και έτσι το ΑΚΡ (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) δεν μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Από την αρχή της προεκλογικής εκστρατείας, στελέχη του ΑΚΡ έκαναν λόγο για 400 βουλευτές και αποφασιστικά τόνιζαν: «Ή εμείς ή εμείς! Κανείς άλλος στην κυβέρνηση»…
Όμως αυτή η εκστρατεία, παρά το πείσμα της, δεν βρήκε απήχηση στις μάζες και έτσι το ΑΚΡ σήμερα δεν μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Εδώ και 13 χρόνια κέρδιζαν τις εκλογές πολύ άνετα, καθώς το εκλογικό σύστημα, ένα από τα χειρότερα και αντιδημοκρατικότερα στον κόσμο, έθετε όριο 10% για την είσοδο στη Βουλή. Αυτό όμως το φράγμα που έθετε το σύστημα μπροστά στους λαούς, τους εργάτες και τους εργαζομένους, αυτή τη φορά έσπασε και τα νερά του παρασέρνουν αυτή τη στιγμή τον Ερντογάν.
Από την άλλη πλευρά, θα δούμε στις επόμενες ημέρες, πόσα κομμάτια θα γίνουν, κατά πόσο θα διαλυθούν και πόσο θα φαγωθούν μεταξύ τους. Στις επόμενες επίσης ημέρες θα δούμε ποιος κυβερνητικός συνασπισμός μπορεί να δημιουργηθεί.
Ήδη από τώρα όμως, μπορούμε να κάνουμε κάποιες ορισμένες διαπιστώσεις:
1. Το HDP απέσπασε πολλούς ψηφοφόρους άλλων κομμάτων οι οποίοι το ψήφισαν για πρώτη φορά. Καθώς φαίνεται οι μάζες αντιλήφθηκαν και αποφάσισαν πως για να ανακόψουν την πορεία του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, πρέπει να υποστηρίξουν το HDP. Αυτό δείχνει ότι ο κόσμος συνειδητοποιείται και δεν παραμένει με την παραδοσιακή αντίληψη για τα πολιτικά κόμματα, η οποία έχει ξεπεραστεί. Ενισχύοντας την κάλπη του HDP, αντιλαμβάνεται ότι ανακόπτει την πορεία του ΑΚΡ.
2. Ο κόσμος με ανοιχτό και σαφή τρόπο είπε «Ως εδώ!» στις συζητήσεις για αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρική κατεύθυνση, θέτοντας τέρμα στα σχέδια του Ερντογάν. Ταυτόχρονα ο κόσμος είπε «Όχι», εναντιώθηκε στα ρουσφέτια, στην έλλειψη δικαιοσύνης, εναντιώθηκε στην εκμετάλλευση θρησκευτικών αντιλήψεων, αλλά ταυτόχρονα εναντιώθηκε σ’ αυτούς που προσδοκούσαν μια δικτατορία πάνω στους λαούς της Τουρκίας. Με λίγα λόγια ο λαός είπε «Όχι» στη δικτατορία που προσδοκεί το ΑΚΡ.
3. Αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα και ο αγώνας για τη δημοκρατική Τουρκία, το ζήτημα των αλεβιτών, το εθνικό ζήτημα, ελευθερίες και δημοκρατικά δικαιώματα, όλα αυτά τα πράγματα μπήκαν στην ημερησία διάταξη, συζητήθηκαν ευρέως και, από ό,τι φαίνεται, θα συζητηθούν πιο πολύ στο επόμενο διάστημα. Από την άλλη πλευρά η προσπάθεια του Ερντογάν και του κόμματός του να στρέψει τη νεολαία και την κοινωνία ολόκληρη προς συντηρητικές κατευθύνσεις, δεν πέτυχε, ο κόσμος τους σταμάτησε.
4. Ταυτόχρονα αυτό το αποτέλεσμα δεν αφορά μόνο τους λαούς της Τουρκίας αλλά όλες τις γειτονικές χώρες και τους λαούς της περιοχής. Η ήττα του ΑΚΡ είναι ταυτόχρονα ήττα των ισλαμικών οργανώσεων που δρουν στην περιοχή. Τα χθεσινά αποτελέσματα δίνουν ένα χτύπημα ενάντια στις οργανώσεις της ‘σαρία’, ενάντια στη θρησκευτική τρομοκρατία και ταυτόχρονα στους συντηρητικούς της Μέσης Ανατολής.
5. Από αυτή τη Βουλή, μπορεί να προκύψει κυβέρνηση; Φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετές δυσκολίες για τη δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού. Ήδη από τώρα έχουν μπει στην ημερήσια διάταξη συζήτηση και σενάρια περί νέων, πρόωρων εκλογών. Μπορεί το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να σχηματίσει μια προσωρινή κυβέρνηση που θα οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές, όμως όποια κυβερνητική λύση κι αν δοθεί, φαίνεται πως στη χώρα πλέον έχει ξεκινήσει η αρχή του τέλους της εποχής του Ερντογάν.
6. Τι θα γίνει στο μέλλον με τις προσδοκίες του Ερντογάν; Οι εξελίξεις και το ίδιο το εκλογικό αποτέλεσμα δείχνουν ότι οι νικητές των εκλογών έχουν πολλή δουλειά μπροστά τους και ο αγώνας στην ουσία θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση. Ήδη τίθεται θέμα προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτός ο θεσμός έχει μετατραπεί σε ένα εργαλείο στα χέρια της κυβέρνησης, ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή ενάντια στο κίνημα. Αυτό είναι ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα και το ποιες θα είναι οι εξελίξεις από εδώ και πέρα, θα το καθορίσει ο αγώνας των λαών της Τουρκίας.
