του Μ. Μαραγκουδάκη
Κι όμως. Τις τελευταίες εβδομάδες κάτι κινείται στο χώρο του ΕΣΥ της… Αγγλίας και της Β. Ιρλανδίας (National Health Service), με τους νέους ιατρούς (γνωστούς και ως ειδικευόμενους) πρωταγωνιστές. 20.000 νέοι ιατροί και υποστηρικτές τους διαδήλωσαν στις 24 Οκτώβρη στο Λονδίνο, στην ίσως μεγαλύτερη συγκέντρωση που έχει γίνει από εργαζόμενους στο χώρο της υγείας και συγκεκριμένα του βρετανικού ΕΣΥ.
Βασικό σύνθημα των συγκεντρωμένων, NOT SAFE, NOT FAIR. Αφορμή κι αιτία, οι προτάσεις της κυβέρνησης των Συντηρητικών για τις νέες συλλογικές συμβάσεις (junior contracts). Επικίνδυνες για τους ασθενείς κι άδικες για τους νέους ιατρούς. Κι όλα αυτά στο φόντο της χειρότερης κρίσης που πέρασε το NHS πέρυσι το χειμώνα ύστερα από τις περικοπές πάνω από 20 δις από τον προϋπολογισμό.
Η αφήγηση της κυβέρνησης για το NHS και τους νέους γιατρούς:
Προμετωπίδα της κυβέρνησης του Cameron είναι το 7 day NHS, δηλαδή ένα σύστημα που 24/7 θα παρέχει όλες τις υπηρεσίες, επείγουσες και προγραμματισμένες. Ένας καλοπροαίρετος δε θα μπορούσε να διαφωνήσει μ’ ένα τόσο φιλόδοξο σχέδιο, όπου για παράδειγμα θα μπορείς να κλείνεις ραντεβού Σάββατο 2 τη νύχτα για να σου αφαιρέσουν μια ελιά. Το πράγμα όμως κάπου χωλαίνει όταν αυτό δε συνοδεύεται από μία αντίστοιχη αύξηση των πόρων και του δυναμικού που θα το υλοποιήσει.
Εκεί λοιπόν που τελειώνουν τα ευφάνταστα σχέδια, αρχίζει η προπαγάνδα: δια στόματος του υπουργού υγείας J. Hunt στο βρετανικό κοινοβούλιο, οι Βρετανοί ενημερώθηκαν ότι τα Σαββατοκύριακα παρατηρούνται 6.000 επιπλέον θάνατοι στα νοσοκομεία, “επειδή οι εργαζόμενοι δεν δουλεύουν τα Σαββατοκύριακα”. Πολύ βολικά για τον ίδιο, ξέχασε να αναφέρει ότι οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία δεν δουλεύουν τα ΣΚ για τις προγραμματισμένες ιατρικές πράξεις, καλύπτουν όμως όλα τα επείγοντα περιστατικά 24/7. Αποτέλεσμα; Ηλικιωμένοι άνθρωποι που αρρώσταιναν τα ΣΚ να επιλέγουν να μην επισκέπτονται τα νοσοκομεία τρομοκρατημένοι από τις κυβερνητικές δηλώσεις!
Οι αλλαγές που φέρνουν τα junior contracts:
• Οι δικλείδες ασφαλείας που αποτρέπουν την υπερεργασία των νέων ιατρών καταργούνται: οι διοικήσεις των νοσοκομείων έχουν την ευθύνη να παρακολουθούν τις ώρες εργασίας των ιατρών ώστε αυτές να μην υπερβαίνουν τον αριθμό των 48 κατά μέσο όρο την εβδομάδα, για τον απλούστατο λόγο ότι η υπερ-εργασία και η εξάντληση αυξάνει το κίνδυνο ιατρικού λάθους με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη ζωή των ασθενών. Νοσοκομεία που οδηγούν σε υπερεργασία υπόκεινται σε οικονομικές κυρώσεις οι οποίες με τη νέα σύμβαση καταργούνται, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στις διοικήσεις να επαναφέρουν τα πάλαι ποτέ εξαντλητικά ωράρια των 80-100 ωρών την εβδομάδα.
• Κατάργηση της προστασίας της άδειας μητρότητας – Τιμωρία όσων βρίσκονται εκτός δουλειάς: η προστασία της άδειας μητρότητας αποτελεί παρελθόν, τιμωρώντας όσες γυναίκες επιλέξουν να κάνουν οικογένεια, ενώ όσοι/ες επιλέγουν να δουλεύουν part-time για να ασχοληθούν με την έρευνα ή για να έχουν περισσότερο χρόνο για την οικογένεια τους τιμωρούνται με περαιτέρω μειώσεις μισθών.
• Επέκταση του κανονικού ωραρίου μέχρι τις 10μμ και το Σάββατο: να υπενθυμίσουμε εδώ ότι οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία δουλεύουν έτσι κι αλλιώς 24/7. Ο μισθός του νέου ιατρού αποτελείται από το βασικό μισθό για τις ώρες κανονικού ωραρίου (αποτελεί περίπου το 60%) και από το ποσό των εφημεριών (30-40%) που λαμβάνουν για τις τις υπόλοιπες ώρες (ΣΚ, νύχτες, αργίες). Η επέκταση του κανονικού ωραρίου, πολύ απλά σημαίνει ότι οι ώρες που μετράνε ως εφημερίες μειώνονται με αποτέλεσμα ο τελικός μισθός να μειώνεται έως 30%!
Ποιοι είναι όμως οι νέοι γιατροί;
Όπως ίσως συμβαίνει και στην Ελλάδα, έτσι και στη Βρετανία υπάρχει μια λάθος εικόνα του ποιος είναι ο νέος γιατρός και ποια η κοινωνική του κατάσταση. Στο νοσοκομείο, ο νέος ιατρός είναι αυτός που θα σε δει πρώτος στα επείγοντα το Σάββατο το ξημερώματα γιατί διασκέδαζες κι ήπιες κάτι παραπάνω, είναι αυτός που οι νοσηλεύτριες θα καλέσουν πρώτο για όποιο πρόβλημα προκύψει κατά τη διάρκεια της νοσηλείας σου, είναι αυτός που θα βλέπεις κάθε μέρα όσο καιρό είσαι στο νοσοκομείο, είναι αυτός που θα οργανώσει και θα φέρεις εις πέρας το μεγαλύτερο μέρος του πλάνου νοσηλείας σου. Μπορεί να μην παίρνει όλες τις αποφάσεις για σένα (κάτι τέτοιο θα ήταν λάθος άλλωστε αφού ακόμα εκπαιδεύεται), πολλές φορές ωστόσο αναγκάζεται να πάρει αποφάσεις που είναι πέραν του ορίου των δυνατοτήτων του και φέρει όλη την ευθύνη ακέραια. Ο άνθρωπος αυτός μπορεί να είναι μόλις 24 χρόνων ή και να 40ριζει αφού η εκπαίδευση μπορεί να διαρκέσει συνολικά από 5 έως 12 χρόνια.
Ο μισθός που ξεκινά ο νέος γιατρός στη Βρετανία είναι περίπου 23.000£ το χρόνο (περίπου 1500£ το μήνα φτάνουν στο λογαριασμό), τη στιγμή που ένας νέος πτυχιούχος που δουλεύει σε τράπεζα στο City του Λονδίνου μπορεί να υπερβαίνει τις 75.000£! Επιπλέον, ο νέος γιατρός που σπούδασε στη Βρετανία κουβαλάει στη πλάτη του ένα φοιτητικό δάνειο της τάξεως των 50.000-80.000£, ενώ όλοι οι νέοι γιατροί (ντόπιοι και μετανάστες) υποχρεούνται να πληρώνουν γύρω στις 1500£ το χρόνο για εξετάσεις, σεμινάρια, επαγγελματικές ενώσεις ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν την εκπαίδευση τους.
Σ’ αυτό το φόντο, η εικόνα του νέου γιατρού όπως παρουσιάζεται σε αμερικάνικες και αγγλικές σειρές μόνο σχέση με την πραγματικότητα δεν έχει. Έτσι εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί μέσα σε μια μέρα από την ανακοίνωση των νέων συμβάσεων, πάνω από 1600 νέοι γιατροί ζήτησαν χαρτιά από τον ιατρικό σύλλογο Μ. Βρετανίας για να αναζητήσουν εργασία σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Ταυτόχρονα, το σωματείο των γιατρών, o BMA, αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις και πραγματοποιεί εθνική ψηφοφορία όλων των νέων γιατρών για να προχωρήσει σε απεργία.
Στο ίδιο φόντο, χιλιάδες νέοι ιατροί αντιλήφθηκαν ότι για να μην περάσει η νέα σύμβαση χρειάζεται να δράσουν οι ίδιοι. Τις τελευταίες εβδομάδες ένα αρκετά ελπιδοφόρο κίνημα κάνει τα πρώτα του βήματα μέσα στα νοσοκομεία. Ξαφνικά, από εκεί που η λέξη απεργία δεν ακουγόταν ούτε για αστείο τα τελευταία πολλά χρόνια, η μεγάλη πλειοψηφία των νέων γιατρών που στη συντριπτική πλειοψηφία τους δεν έχει απεργήσει ποτέ, δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει σε απεργία. Νέοι εργαζόμενοι-επιστήμονες, που για χρόνια είχαν πάρει διαζύγιο από την πολιτική και τα κοινά, αντιλαμβάνονται με βίαιο τρόπο την αναγκαιότητα της συλλογικής απάντησης στην εξίσου βίαιη επίθεση της νεο-εκλεγείσας κυβέρνησης των Τόρηδων απέναντι σ’ αυτούς και το NHS.
Το σωματείο των γιατρών, ο BMA, φαίνεται να έχει την παθητική στήριξη των μελών του, δε θυμίζει σε τίποτα ωστόσο τα σωματεία των πιο φωτεινών παραδόσεων της Βρετανίας κι έτσι τα μέλη του προσπαθούν να ψηλαφήσουν δικούς τους τρόπους έκφρασης κυρίαρχα μέσω του διαδικτύου και των social media. Μαζικά brainstorming για το πως πρέπει να πάει από εδώ και πέρα, πως θα κερδίσουμε την αγγλική κοινή γνώμη, πως θα φέρουμε τους άλλους εργαζόμενους υγείας μαζί μας, πόσες μέρες απεργία πρέπει να κάνουμε, ποιο αίτημα να μπει στη προμετωπίδα κλπ, σε μια συζήτηση που από τη στιγμή που άρχισε, φαίνεται πως πρέπει να φτάσει μέχρι το τέλος. Ταυτόχρονα, η απουσία πιο πραγματικών κινηματικών διαδικασιών, συνελεύσεων και οργάνωσης από τα κάτω, η επί της ουσίας έρημη χώρα που προϋπήρχε σε κινηματικό επίπεδο τα προηγούμενα χρόνια, θέτει τον πήχη των προκλήσεων ακόμα πιο ψηλά για τους ίδιους τους αγωνιζόμενους.
Η βίαιη πολιτικοποίηση των νέων γιατρών που έχουν βγει μαζικά στο προσκήνιο κουβαλάει μαζί της τόσο τις δυνατότητες ριζοσπαστικοποίησης όσο και τις αντιφάσεις του αυθόρμητου και της δυναμικής εκτόνωσης. Ζητούμενο παραμένει ακόμα πως αυτός ο ξεσηκωμός των νέων επιστημόνων θα δώσει πιο πραγματική μορφή και βήμα στον εαυτό του ώστε να μην οδηγηθεί στην εκτόνωση και την ήττα στην πρώτη δύσκολη καμπή.
Τέλος, αν κάτι είναι βέβαιο σε μια εποχή που όλα ανατρέπονται, είναι ότι είμαστε ακόμα στην αρχή ενός πολύ ελπιδοφόρου και ταυτόχρονα αντιφατικού κινήματος νέων εργαζόμενων-επιστημόνων σε μια από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης που για πολλούς θεωρείτο παράδεισος ή έστω χωρίς προβλήματα. Μέχρι που θα φτάσει κάνεις δε ξέρει. Πολλές παγίδες και ευκαιρίες. Σημασία έχει ότι ξεκίνησε…
Πηγή: attack.org.gr
