Σε παρακμή το παραδοσιακό οικογενειακό πρότυπο
Δημήτρης Σταμούλης
Τα βασικά στοιχεία που αντικατοπτρίζουν την έκταση της οικονομικής κατάρρευσης που η Ελλάδα έχει βιώσει από το 2009 είναι ευρέως γνωστά. Η απώλεια του ενός τετάρτου της οικονομικής παραγωγής και η τεράστια αύξηση του ποσοστού ανεργίας που κάποια στιγμή έφτασε επισήμως έως και 28% -μόλις προχθές ανακοινώθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ ως επίσημο ποσοστό το 23,6% για τον Ιούνιο- είναι δύο από τα πιο συγκλονιστικά αποτελέσματα της «θεραπείας-σοκ» που έχει υποστεί ο ελληνικός λαός όλα αυτά τα χρόνια της πρωτοφανούς καπιταλιστικής κρίσης και των μνημονιακών προγραμμάτων.
Με την οικονομική δραστηριότητα να περιορίζεται διαρκώς, θέσεις εργασίας χάθηκαν, μισθοί κόπηκαν άγρια η φορολογία συνέχισε να αυξάνεται και τα διαθέσιμα εισοδήματα περιορίστηκαν δραματικά. Πολλοί αντιμετωπίζουν καθημερινά μάχη για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες και να διατηρήσουν τις οικογένειές τους στη ζωή.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη δημοσίευση των Συνθηκών Διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ (Σεπτέμβριος 2016), οι Έλληνες φαίνεται να είναι πολύ πιο απρόθυμοι να παντρευτούν: Οι γάμοι έχουν πέσει από το υψηλό των 61.377 το 2007 σε 53.105 το 2014, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι πολιτικοί γάμοι έχουν διπλασιαστεί από τα επίπεδα του 2003 που ήταν μόλις 13.210 σε 26.915 το 2014. Οι δύο αντικρουόμενες τάσεις δείχνουν ότι οι οικονομικοί παράγοντες έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση τους.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε επίσης ότι διαμορφώνεται μια αυξητική τάση στα διαζύγια. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, το 2014 είχαν ανέλθει σε 14.427, σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια που ήταν γύρω στα 13.000. Παρά το γεγονός ότι η αύξηση των διαζυγίων επηρέασε τους γάμους όλων των ετών διάρκειας, η πιο έντονη αύξηση επήλθε σε γάμους άνω των 10 ετών (τα διαζύγια αυξήθηκαν από 8.334 το 2009 σε 10.091 το 2013. Προφανώς, υπάρχει μια γκάμα από παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη βιωσιμότητα του γάμου, αλλά είναι προφανές ότι οι πρόσθετες προστιθέμενες οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις που συνδέονται με την κρίση έχουν αφήσει τα σημάδια τους σε πολλές οικογένειες.
Όσον αφορά τις γεννήσεις, από τις 118.302 του 2008, καταγράφεται μια αξιοσημείωτη πτώση κατά τη διάρκεια της κρίσης. Το 2014 τα στοιχεία δείχνουν μια πτώση στις 92.148 γεννήσεις. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα έχει αρνητικό δείκτη γεννήσεων από το 2011.
Δημοσιεύθηκε στο ΠΡΙΝ, 11.9.2016
