Του Δημήτρη Σταμούλη
Στην τελική ευθεία έχει μπει το νέο αντιασφαλιστικό έκτρωμα με την υπογραφή του Γ. Κατρούγκαλου και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καθώς ομόφωνα εγκρίθηκε από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνική Πολιτικής το σχέδιο που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας, και που αναμένεται να παρουσιαστεί με τη μορφή νομοσχεδίου μέσα στο Δεκέμβριο. Η κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανίσει δήθεν ως «μάχη» την αντιπαράθεση που έχει με τους δανειστές-ληστές στο θέμα της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών. Μάλιστα «πηγές» της παρουσιάζουν ως … κόκκινη γραμμή, ένα σχέδιο που δεν προβλέπει μόνο αύξηση των εργοδοτικών εισφορών αλλά και των εργατικών! Οι μισθοί των εργαζομένων που στον ιδιωτικό τομέα έχουν πετσοκοφτεί μεσοσταθμικά σε ποσοστό άνω του 30% στα χρόνια των μνημονίων, μεθοδεύεται από την κυβέρνηση Τσίπρα να μειωθούν κι άλλο, κατά 1% για να «σωθεί» το ασφαλιστικό!
Πάντως σύμφωνα με όλα τα σενάρια, το τελικό νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό συμπυκνώνεται σε πέντε βασικά σημεία. Πρώτο, εθνική σύνταξη με «ρήτρα ανάπτυξης» ίση με το 60% του μέσου εισοδήματος, στο ποσοστό δηλαδή που η κυβέρνηση προσδιορίζει το επίπεδο φτώχειας. Δεύτερο, ανταποδοτική σύνταξη που θα προστίθεται στην εθνική, με ενιαίους κανόνες για όλους και βέβαια με συνυπολογισμό όλων των χρόνων ασφάλισης κι όχι των καλύτερων ή της τελευταίας πενταετίας, ώστε να πέφτει το ύψος της ανταπόδοσης. Τρίτο, ένα ενιαίο ταμείο κύριας σύνταξης. Τέταρτο, ένταξη των επικουρικών συντάξεων στο ΕΤΕΑ ή ενσωμάτωσή τους στην κύρια σύνταξη. Πέμπτο, το ΕΚΑΣ μετατρέπεται σε Επίδομα Αλληλεγγύης Υπερηλίκων, στο όνομα της κάλυψης ανασφάλιστων υπερήλικων.
Τη φράση κλειδί που συμπυκνώνει το νέο μνημονιακό ασφαλιστικό δια χειρός ΣΥΡΙΖΑ την είπε ο Γ. Κατρούγκαλος: «Όλοι θα πάρουν σύνταξη, που θα καλύπτει το όριο της φτώχειας». Κάπου εκεί είναι η βασική επιδίωξη της κυβέρνησης, του κεφαλαίου και των δανειστών, οι απόμαχοι της δουλειάς να κινούνται εισοδηματικά στα όρια της φτώχειας.
Ας δούμε όμως ποια είναι η πραγματικότητα: Η εθνική σύνταξη θα δίνεται μόνο σε όποιον έχει συμπληρώσει τα 67 χρόνια. Το δε ύψος της -που αρχικά υπολογιζόταν στα 360 ευρώ- δεν θα είναι σταθερό. Θα μειώνεται όσο αυξάνεται η αναλογική σύνταξη είτε το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα του δικαιούχου. Η ρήτρα ανάπτυξης σημαίνει ότι οι συντάξεις θα καθορίζονται όχι από τις εισφορές των ασφαλισμένων αλλά από την ύφεση ή την «αναπτυξιακή» νηνεμία. Όταν δεν εκπληρώνονται οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις των μνημονίων, θα επιπίπτει η λαιμητόμος των «αυτόματων οικονομικών σταθεροποιητών» ή όταν δεν είναι ισοσκελισμένοι οι ασφαλιστικοί προϋπολογισμοί, η εθνική σύνταξη θα μπαίνει στην προκρούστεια κλίνη της «ρήτρας μηδενικού ελλείμματος». Η αναλογική-ανταποδοτική σύνταξη, από την άλλη, θα στηρίζεται στη σύνδεση εισφορών-παροχών. Το ύψος της θα στηρίζεται στις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου και όχι των τελευταίων χρόνων δουλειάς – γεγονός που οδηγεί σε μείωση της σύνταξης. Ενώ ακόμα δεν έχει γίνει γνωστό το τελικό ποσοστό αναπλήρωσης που σίγουρα δε θα ξεπερνά το 70%.
Η κυβέρνηση αποδέχεται φυσικά τον μνημονιακό όρο της απόσυρσης της κρατικής χρηματοδότησης στο ασφαλιστικό. «Θα χρηματοδοτείται από τη Γενική Φορολογία» αντέτεινε ο υπουργός Εργασίας, ενώ οι περικοπές που έχουν γίνει γνωστές στον προϋπολογισμό του 2016, δείχνουν το δυσοίωνο μέλλον. Επίκεινται μειώσεις στις επικουρικές (400 εκατ. ευρώ), περικοπές στα εφάπαξ (165 εκατ. ευρώ λόγω νέου τρόπου υπολογισμού, και μείωσης των συνταξιοδοτήσεων), μειώσεις στο ΕΚΑΣ (223 εκατ. ευρώ), αύξηση εισφορών στον ΟΓΑ (102 εκατ. ευρώ) και διατήρηση εισφοράς 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ στους συνταξιούχους (περίπου 450 εκατ. ευρώ). «Επιτυγχάνεται ο στόχος του μνημονίου για δημοσιονομική προσαρμογή 1% του ΑΕΠ», αναφωνούν στην κυβέρνηση…
Όσον αφορά το ζήτημα της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, εργοδοτικών και εργατικών, αμφιβάλουμε κατά πόσο θα γίνει δεκτή από τους δανειστές. Σύσσωμος ο εγχώριος εργοδοτικός κόσμος, από τον ΣΕΒ μέχρι την ΕΣΕΕ και τη ΓΣΕΒΕΕ, αντιδρούν στην αύξηση των δικών τους εισφορών. Όπως άλλωστε και οι δανειστές. Στην κυβέρνηση έχουν και plan B, που δεν είναι άλλο από το άγριο πετσόκομμα των καταβαλλόμενων συντάξεων. Σε αυτή την περίπτωση, οι περικοπές θα ακουμπήσουν τους πρόωρα συνταξιοδοτούμενους, ενώ σημαντικές απώλειες θα έχουν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, των ΔΕΚΟ – Τραπεζών και του πρώην ΤΕΒΕ. Επίσης, στο παρελθόν περνούν και οι επικουρικές αφού και στα δύο σενάρια της κυβέρνησης –ένταξη όλων των επικουρικών στο ΕΤΕΑ ή ενσωμάτωσή τους στις κύριες συντάξεις- κοινός παρονομαστής είναι ο δραστικός περιορισμός του στα όρια της εξαφάνισής του. Άλλωστε το μνημόνιο προβλέπει φέτος «ψαλίδι» 20% στην δαπάνη για το επίδομα.
Δημοσιεύθηκε στο ΠΡΙΝ, 29.11.2015
