Κυριακή 19/11, 7:00μμ, στον ΣΑΔΑΣ: «Επανάσταση και Αρχιτεκτονική», Εκδήλωση – Συζήτηση με αφορμή τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση
Τα σχέδια για ένα κτίριο που δεν χτίστηκε ποτέ. Αρχιτέκτονες οι αδελφοί Βεσνίν, συμμετοχή σε διαγωνισμό το 1934 για το υπουργείο Κατασκευών και Βαριάς Βιομηχανίας.
Την Κυριακή 19 Νοεμβρίου, στις 7:00μμ, η Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων διοργανώνει στο κτίριο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (Βρυσακίου 15 και Κλάδου, Μοναστηράκι), εκδήλωση – συζήτηση με αφορμή τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση με τίτλο: «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – Μοντερνισμός στην ΕΣΣΔ – Ένας άλλος κόσμος ήταν εφικτός».
Στη συζήτηση θα εισηγηθεί η ομάδα αρχιτεκτόνων:
- Άλκηστη Πρέπη
- Γιώργος Παπαγκίκας
- Δημήτρης Πούλιος
- Μαριάννα Τζιαντζή
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τον Οκτώβρη του 1917 ειπώθηκαν και θα ειπωθούν πολλά όχι μόνο για τα πολιτικά και ιστορικά συμπεράσματα, καθώς και τα ερωτήματα για την ίδια την Επανάσταση και τη διαδρομή της, αλλά και για την επίδρασή της στην τέχνη, στην αρχιτεκτονική και στην πολεοδομία. Υπό αυτό το πρίσμα, οι αναγνώσεις της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας 100 χρόνια μετά την Επανάσταση του Οκτώβρη μπορούν να αποτελέσουν ακόμη και σήμερα ένα επίκαιρο θέμα συζήτησης και διερεύνησης, δεδομένων των πολλών ερωτημάτων που έθεσε και που αποτελούν ακόμη ανοικτά διακυβεύματα.
Η δημιουργική έκρηξη της δεκαετίας του 1920 συνοδεύτηκε από οξύτατες ιδεολογικές συγκρούσεις και διαφωνίες ως προς τον κοινωνικό ρόλο της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας. Πέρα από την πάλη ανάμεσα στο «παλιό» και το «νέο», διεξαγόταν και μια διαμάχη ανάμεσα στις διαφορετικές εκδοχές του επαναστατικά νέου. Τα έργα αυτά, όπως και τα πάμπολλα αρχιτεκτονικά σχέδια «επί χάρτου» (ιδίως την περίοδο 1920-1925) τα οποία δεν υλοποιήθηκαν, αποτελούν απόπειρες για μια αρχιτεκτονική που θα ενθαρρύνει μια απελευθερωμένη και με έντονα κοινωνικό και συλλογικό χαρακτήρα καθημερινή ζωή. «Θα ενθαρρύνει αλλά δεν θα επιβάλλει», όπως είχε πει ένας από τους πρωτοπόρους αρχιτέκτονες εκείνης της περιόδου.
Παρόλη την επίσημη, όμως, υιοθέτηση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, που στην αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται από την επάνοδο νεοκλασικών και νεογοτθικών μορφών, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 παρατηρείται μια αναγέννηση του μοντερνισμού, ο οποίος εμπλουτίζεται με τις τοπικές ιδιαιτερότητες των Λαϊκών Δημοκρατιών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μικρών «κριτικών τοπικισμών».
Τελικά το σοβιετικό πείραμα στην αρχιτεκτονική ηττήθηκε; Ποιά είναι η τύχη των κτιρίων αυτών στη σημερινή Ρωσία και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες; Πώς ο σοβιετικός μοντερνισμός επηρέασε όχι μόνο την σοβιετική αλλά και την παγκόσμια αρχιτεκτονική; Η κληρονομιά του δεν είναι απλώς αντικείμενο θεωρητικής μελέτης, αλλά μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την επανάσταση ως δυνατότητα και όχι σαν αναπόφευκτο μονόδρομο. Αυτό που συνέβη στη σοβιετική αρχιτεκτονική είναι ένα από τα πολλά σενάρια που μπορούσαν να υλοποιηθούν, που θα μπορούσαν να γεννήσουν και πάμπολλες άλλες κοινωνίες. Κοινωνίες που δεν ανήκουν στο χώρο της ουτοπίας, αλλά στο δυνητικά εφικτό.
Αυτές τις δυνητικές κοινωνίες μας βοηθούν να φανταστούμε οι εικόνες που θα προβάλουμε στην εκδήλωσή μας της 19ης Νοεμβρίου.
Θα ακολουθήσει η προβολή του ντοκιμαντέρ «Away from All Suns» της Isa Willinger (2013) με θέμα τη σημερινή κατάσταση των διάσημων κτιρίων της σοβιετικής πρωτοποριακής αρχιτεκτονικής.
Πηγή: akea2011.com
